Türkiye İstatistik Kurumu’ndan 2023 Dış Ticaret Raporu
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına dair girişimlerin dış ticaret istatistiklerini duyurdu. Rapor, farklı ölçeklerdeki girişimlerin ihracat ve ithalat performanslarını detaylandırıyor.
2023 yılı itibarıyla, 139 bin 349 girişim ihracat gerçekleştirirken, 252 bin 908 girişim ithalat yaptı. İhracatın yüzde 20,2’sini oluşturan mikro ölçekli girişimler, 1-9 çalışanı bulunan işletmeler arasında en büyük grubu oluştururken, toplam ihracat yapan girişimlerin yüzde 69,4’ünü temsil etti. İş gücüne göre yapılan değerlendirmede, 10-49 çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin ihracattaki payı yüzde 17,5, 50-249 çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 18,8, 250 ve üzeri çalışanı bulunan büyük ölçekli girişimlerin ise yüzde 43,4 düzeyinde gerçekleşti.
İthalat tarafında ise, 1-9 çalışanı bulunan mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 12,9 olarak belirlendi. Küçük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı yüzde 13,1, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 18,4 seviyesinde kaydedildi. Büyük ölçekli girişimler, ithalatın yüzde 55,5’ini gerçekleştirirken, bu grup toplam ithalat yapan girişimlerin sadece yüzde 1,5’ini oluşturdu.
İhracatta Sanayi Sektörünün Ağırlığı
Girişimlerin ana faaliyet alanlarına göre yapılan değerlendirmede, ihracatın yüzde 56’sı ve ithalatın yüzde 46,8’i sanayi sektöründeki girişimlerden kaynaklandı. Ticaret faaliyetinde bulunan girişimlerin ihracattaki payı ise yüzde 39,4, ithalattaki payı ise yüzde 39,3 olarak tespit edildi.
Sanayi sektöründe 250 ve üzeri çalışanı olan büyük ölçekli girişimler, yüzde 67,3’lük bir payla ihracatta öne çıkarken, ticaret sektöründe de 1-249 çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hakimiyeti sürdü. İthalatta, sanayi sektöründe büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 78,1, ticaret sektöründe ise yüzde 28,1 olarak belirlendi.
AB Ülkelerine İhracat Rüzgarı
Sanayi faaliyetinde bulunan girişimler, ihracatlarının yüzde 46,7’sini Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine, yüzde 14,3’ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine ve yüzde 14’ünü de AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine gerçekleştirdi. AB ülkelerine yapılan ihracatın yüzde 64’ü sanayi, yüzde 32,9’u ticaret ve yüzde 3,1’i diğer sektörlerden geldi.
Sanayi sektörü girişimlerinin ithalatı ise, yüzde 32,7’sini AB ülkelerinden, yüzde 25,9’unu diğer Asya ülkelerinden, yüzde 16,5’ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ticaret alanında ise en çok ithalat yapılan ülkeler arasında AB ülkeleri ve diğer Asya ülkeleri öne çıkıyor.
İmalat sanayi ürünleri ithalatında ise sanayi girişimlerinin payı yüzde 44,2, ticaret girişimlerinin payı ise yüzde 45,5 olarak kaydedildi.
İhracatın Yüzde 48,5’ine İlk 500 Girişim İmza Attı
2023 yılında, ihracatın yüzde 48,5’ini, ithalatın ise yüzde 64,8’ini ilk 500 girişim gerçekleştirdi. En fazla ihracat yapan 5 girişim, toplam ihracatın yüzde 8,1’ini, en yüksek ithalat yapan 5 girişim ise ithalatın yüzde 14,1’ini üstlendi.
Ticaret ve sanayi sektöründe de en fazla ihracat ve ithalat gerçekleştiren girişimlerin önemli paylara sahip olduğu görülmekte. Girişimlerin önemli bir kısmı, ihracatlarını tek bir ülkeye yaparken, ithalatın çoğunluğunun da aynı şekilde gerçekleştiği kayıtlara geçti.
TÜİK’in bu raporu, Türkiye’nin dış ticaret dinamiklerini ve sektör bazındaki performansları gözler önüne seriyor.
