2024 yılı itibarıyla ABD’nin en büyük çelik ve alüminyum tedarikçileri arasında Kanada, Meksika, Brezilya, Çin ve Tayvan yer alırken, Türkiye çelik ithalatında üst sıralarda bulunuyor. Ülkenin çelik ve alüminyum piyasasındaki rolü ise son verilere göre artış gösterdi.
SEVCAN ERSÖZLÜ/BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
2024 ticaret verilerine göre, ABD’nin en büyük çelik tedarikçileri arasında Kanada (11,2 milyar dolar), Meksika (6,5 milyar dolar), Brezilya (5,1 milyar dolar), Çin (5,1 milyar dolar) ve Tayvan (3,8 milyar dolar) ilk sırada yer alıyor.
Alüminyum üretiminde ise Kanada 9,5 milyar dolar ile en çok ihracat yapan ülke olurken, bunu Meksika (1,1 milyar dolar), Güney Kore (686,2 milyon dolar), Çin (643,7 milyon dolar) ve Tayvan (507,7 milyon dolar) izliyor.
Özellikle Türkiye için, Trump’ın başkanlık döneminde alınan karar gereği Mart 2018 itibarıyla Türkiye’den ABD’ye yapılan çelik ithalatında %25’lik gümrük vergisi uygulanmaya başlanmıştı. 2017’de Türkiye’nin ABD’ye çelik ihracatı 1,1 milyar doları buldu. Bu rakam, Türkiye’nin toplam çelik ihracatının %11,5%0,7
Türkiye’nin çelik ve alüminyum piyasasındaki yeri
2024’ün ilk sekiz ayında dünyanın en fazla demir-çelik ithalatı yapan ülkeleri arasında Türkiye (26,2 milyon ton) ile ilk sırada yer alırken, İtalya (16,1 milyon ton), ABD (16 milyon ton), Çin (15,1 milyon ton), Hindistan (14 milyon ton), Güney Kore (11,9 milyon ton), İspanya (9,7 milyon ton), Tayland (9,6 milyon ton) ve Endonezya (8,7 milyon ton) takip ediyor.
Türkiye’nin demir-çelik ithalatında en fazla aldığı ürün grupları, hurda (13,5 milyon ton), yarı mamul (4,2 milyon ton), yassı haddelenmiş çelik (2,9 milyon ton), yassı haddelenmiş alaşımlı çelik (1 milyon ton) ve pik demir (879.098 ton) şeklinde sıralanmakta.
Türkiye’nin en büyük demir-çelik tedarikçileri arasında ABD (3,1 milyon ton), Rusya (3 milyon ton) ve Çin (2,3 milyon ton) bulunmaktadır.
Türkiye’nin çelik üretimi ise 2024 Ocak-Ekim döneminde geçen yıla göre %12,4 artış göstermiştir. Bu artışın yurt içindeki nedeni, inşaat aktivitesinin deprem sonrasında hız kazanması ve kentsel dönüşüm çalışmalarıdır. Jeopolitik nedenlerle Çin’den Avrupa’ya ithalatın pahalı hale gelmesi, Avrupa’nın Türk çeliğine talebini artırmıştır.
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği’nden açıklama
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, Trump’ın açıkladığı yeni gümrük vergisinin Türkiye açısından zaten yürürlükte olduğunu belirterek şunları kaydetti:
“ABD, Türkiye’ye karşı 2018 yılından bu yana %25 oranında gümrük vergisi uyguluyor. Dolayısıyla, Trump’ın duyurduğu vergi artışı Türkiye için yeni bir durum teşkil etmiyor. Ancak, Avrupa” ifadeleriyle sözlerine devam etti.
Resmi kurum bağlantıları:
– [Türkiye Çelik Üreticileri Derneği](http://www.tucsd.org.tr)
– [T.C. Ticaret Bakanlığı](http://www.ticaret.gov.tr)
ABD, Türkiye’nin çelik ihracatı için yeni vergi düzenlemesine gitmemesi bekleniyor. Türkiye, ABD ile dış ticaret dengesini korurken, uzmanlar mevcut vergilerin hafifletilmesi gerektiğini savunuyor.
ABD’nin çelik ithalatına yönelik yeni vergi düzenlemeleri, bir dizi ülkeye muafiyet tanırken, Türkiye için benzer bir kolaylığın sağlanması talep ediliyor. Uzmanlar, Türkiye’nin ABD ile olan dış ticaret dengesinin uzun yıllar boyunca sürdüğünü belirtiyor.
Yayan, Türkiye ile ABD arasındaki ticari ilişkilerin geçmişte Türkiye’nin aleyhine olduğu dönemlerden günümüze dengelendiğine dikkat çekerek, “ABD’nin Çin ve diğer ülkelerle olan ticaret açıkları, Türkiye için geçerli değil. Hem Trump hem Biden yönetimlerinin belirlediği 100 milyar dolarlık dış ticaret hedefinin geçerliliğini koruduğu göz önüne alındığında, Türkiye’ye ek vergi yükü getirilmesi yerine mevcut vergilerin hafifletilmesi daha mantıklı olacaktır.” dedi.
Ayrıca, Yayan, Türkiye’den ABD’ye yapılan çelik ihracatının koruma tedbirleri öncesinde 2.5 milyon ton seviyesinde olduğunu, ancak bu rakamın 287 bin tona düştüğünü vurgulayarak, sektördeki yüklerin artırılmaması gerektiğinin altını çizdi.
Ata Yatırım’dan Üst Düzey Değerlendirme
Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, ABD’nin yeni tarife kararlarının en fazla Kanada, Meksika, Brezilya ve Avrupa Birliği ülkelerini etkileyeceğini, Türkiye’nin etkisinin sınırlı kalacağını ifade etti. Demirtaş, “Türkiye’nin ABD ile ticareti görece sınırlı ve ithalat-ihracat büyüklükleri birbirine yakın. Türkiye’de demir çelik ürünleri için halihazırda %25 gümrük vergisi uygulanıyor. Dolayısıyla mevcut vergiler üzerine ek bir artış gelmedikçe Türkiye çelik sektörü üzerinde olumsuz bir etki gözlemlenmeyecek ve rekabet gücünü olumlu yönde etkileyebilir.” şeklinde konuştu.
Demirtaş, yeni vergi düzenlemesinin hangi ürünleri kapsayacağına dair detayların netleşmediğini ve bazı ürünler için istisnalar olabileceğini belirtti. Detayların ortaya çıkmasının ardından vergilerin etkilerinin daha sağlıklı bir şekilde analiz edilebileceğini vurguladı.
Küresel Üretim ve Tüketim Dinamikleri
Çelik sektöründe 2022’nin ortalarında başlayan talep daralması hala devam ediyor. Rusya-Ukrayna savaşı, artan jeopolitik belirsizlikler ve küresel imalat sanayisinde yavaşlamanın yanı sıra Avrupa otomotiv sektöründeki gerileme ve Çin’in inşaat sektöründeki zayıf görünüm, çelik talebi üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.
Resmi kurumların web sitelerini ziyaret etmek için: Bloomberght, TCMB.
Küresel çelik tüketimi 2024 yılının ilk sekiz ayında %5 azaldı; çelik üretim kapasitesi ise artmaya devam ediyor.
OECD verilerine göre, 2024 yılının ilk sekiz ayında küresel çelik tüketiminde %5 oranında bir düşüş gözlemlendi. Dünya genelinde çelik talebinin %51’inin Çin tarafından karşılandığı belirtilirken, Hindistan %7,5, ABD %5,1 ve Türkiye %2,1 oranlarıyla piyasada önemli oyuncular arasında yer alıyor.
Buna karşın, çelik talebindeki azalmaya rağmen küresel üretim kapasitesinin artmaya devam ettiği ifade ediliyor. Çin, dünya çelik üretiminin %54’ünü gerçekleştirerek sektörün en büyük üreticisi konumundadır. Hindistan %7,4 ile ikinci, Japonya ise %4,6 ile üçüncü sırada yer almaktadır. Türkiye ise %1,7’lik pay ile dünyanın sekizinci en büyük çelik üreticisi olarak dikkat çekiyor. OECD’ye göre, Asya’da küresel üretim kapasitesindeki en hızlı artış gerçekleşiyor. Özellikle Çin’in Batılı ülkelerin uyguladığı ek vergilerden kaçınmak için Asya’daki çeşitli ülkelere yatırım yapmasının bu kapasite artışının ana nedenlerinden biri olduğu vurgulanıyor.
OECD’nin Kasım 2024’te yayımladığı rapora göre, küresel çelik üretim kapasitesinin yıl sonunda 50 milyon ton artarak 2.482 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bu artış, 2013’ten bu yana görülen en yüksek seviyeyi temsil ediyor. Kapasite fazlasının ise 573 milyon tona yükseleceği ve 2025-2027 döneminde üretim kapasitesine 146 milyon ton eklenmesiyle bu fazlanın daha da büyümesi tahmin ediliyor.
Emtia Fiyatları sayfasını, Döviz Fiyatları sayfasını, Borsa Fiyatları sayfasını ve Kripto Fiyatları sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
