Portekiz’de yaklaşık 11 ay önce kurulan azınlık sağ hükümeti, güven oylamasında yeterli desteği bulamayarak düşme sürecine girdi. Ülkenin 1974’teki demokrasiye geçişinin ardından, bu durum, hükümetin düşmesi açısından tarihî bir olay oluşturuyor. Daha önce bu tür bir olay, yalnızca 48 yıl önce, 1977 yılında yaşanmıştı.
Başbakan Montenegro liderliğindeki azınlık hükümetinin çöküşüne, Başbakan’ın kurduğu ve hisselerini ailesine devrettiği “Spinumviva” isimli aile şirketi ile ilgili gelen yolsuzluk iddiaları kaynaklık etti. Montenegro, daha önce 21 Şubat’ta aşırı sağcı Chega ve 4 Mart’ta Portekiz Komünist Partisi (PCP) tarafından sunulan iki gensorunun Meclis’te reddedilmesi sonrası, hükümetinin yaşadığı krizi aşmak için güvenoyu talep etmişti.
142 milletvekili hayır dedi
Bugün yapılan oylamada, toplam 230 milletvekillinin bulunduğu Meclis’te hükümet, 142 “hayır” ve 88 “evet” oyu ile güvenoyu alamayarak düştü.
Bu süreçte, azınlık hükümeti içerisindeki Sosyal Demokrat Parti (PSD) ve Hristiyan Demokratlar dışında yalnızca muhalefetteki Liberal Girişim (IL) güvenoyuna destek vererek, ana muhalefet partisi olan Sosyalist Parti (PS), Portekiz Komünist Partisi (PCP), Birleşik Sol (BE), Özgür (L), İnsanlar-Hayvanlar-Doğa (PAN) ve dış destekçi Chega karşı oy kullandı.
Hükümetin, güven oylamasını geri çekmek için Montenegro ve ana muhalefet lideri Pedro Nuno Santos arasında yapılan görüşme ve Montenegro’ya yönelik iddialar için Meclis’te Araştırma Komisyonu kurulması önerileri reddedildi.
Oturumda konuşan Montenegro, Portekizlilerin erken seçim istemediğini vurgulayarak, ekonomideki istikrarı bozduğu gerekçesiyle ana muhalefet partisi PS‘yi suçladı. Ayrıca, partisinin bir sonraki başbakan adayı olacağını duyurdu.
Üç yılda üç kez sandığa gidilecek
PS lideri Santos, güven oylamasının geri çekilmesi için Montenegro’nun hakkındaki iddialarla ilgili Meclis’te Araştırma Komisyonu kurulmasını şart koştu. Santos, hükümetin talep ettiği 15 günlük bir komisyonun “ciddi olmadığını” savunarak, krizin ana sorumlusunun Montenegro olduğunu belirtti.
Oturum sonundaki oylamanın sonuçlarıyla, Portekizlilerin son üç yılda üçüncü kez sandığa gitmek zorunda kalacağı kesinleşti.
Resmi web siteleri:
Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa’nın erken seçim kararı alması bekleniyor. Hükümet krizinin, muhalefetteki Sosyalist Partiyi güçlendirdiği anketlerde ortaya kondu.
Portekiz basınında yayımlanan haberlere göre, Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, muhtemel erken seçim tarihinin 11 veya 18 Mayıs olarak belirlenmesi yönünde karar vermesi bekleniyor.
Azınlık hükümeti 1 yılını doldurmadı
Mevcut AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, yolsuzluk soruşturmasında şüpheli olarak adının geçmesinin ardından Kasım 2023‘te başbakanlık görevinden istifa etti. Costa’nın görevi, en son 30 Ocak 2022 tarihinde yapılan erken seçimle tekrar seçilmesinin ardından geldi.
Montenegro, yaklaşık 11 ay önce gerçekleştirilen erken genel seçimlerin ardından 80 milletvekiline sahip, PSD (78) ve Hristiyan Demokratların (2) ittifakı olan Demokratik İttifak (AD) ile 2 Nisan 2024‘te azınlık hükümetini kurmuştur.
Montenegro hakkındaki iddialar
Portekiz medyasında yer alan haberlere göre, Montenegro‘nun kurmuş olduğu ve 2022 yılında PSD başkanı olduğu dönemde hisselerini aile bireylerine devrettiği Spinumviva şirketinin, birçok otel ve kumarhanenin imtiyazına sahip olan Solverde firması ile iş ilişkisi olduğu öne sürülüyor. Bunun yanı sıra, Montenegro’nun 2018-2022 yıllarında devletle yapılan kumarhane imtiyazları müzakerelerinde Solverde’nin hukuki temsilcisi olduğu iddiaları da gündeme gelmiştir.
Solverde, iddialara yanıt olarak 4 Mart tarihinde, “şirketin ismini korumak için” Spinumviva ile olan sözleşmesini iptal ettiğini açıkladı.
İlgili resmi kurumların web siteler:
Portekiz Hükümeti
CNA (Ulusal Ajans)
