Küresel ticaret 2024’te 33 trilyon dolarla zirve yaptı!

UNCTAD, ticaret politikaları ve küresel ticaret verilerini analiz eden Küresel Ticaret Güncellemesi raporunu yayımladı.

Raporda, küresel ticaretin 2024’te yüzde 3,7 (1,2 trilyon dolar) artarak 33 trilyon dolarlık rekor seviyeye ulaşacağı belirtildi.

UNCTAD’ın raporunda, ticaretin güçlü kalmayı sürdüğüne ancak 2025’e ilişkin belirsizliklerin bulunduğuna vurgu yapıldı.

Küresel ticaret artışının neredeyse yüzde 60’ı hizmet ticaretinden kaynaklandı

Küresel ticaretteki artışın temel dinamiğinin hizmet ticareti ve gelişmiş ekonomiler olduğu ifade edildi. Hizmet ticareti, yıl genelinde yüzde 9 artışla 700 milyar dolarlık katkı sağladı ve bu miktar toplam artışın neredeyse yüzde 60’ını oluşturdu.

Mal ticaretinin ise geçen yıl yüzde 2 artarak küresel ticaretteki artışa 500 milyar dolarlık katkıda bulunduğu bildirildi.

Raporda, Avrupa ve Orta Asya hariç çoğu bölgede pozitif büyüme gözlemlendi. Sektörel olarak tarım-gıda, iletişim teknolojisi ve ulaşım alanlarında büyüme kaydedilirken, enerji, giyim ve madencilik gibi sektörlerde talep zayıflığı ve politika değişiklikleri nedeniyle yavaşlama olduğu ifade edildi.

Yılın ikinci yarısında ticaretteki ivmenin azaldığı, dördüncü çeyrekte mal ticaretinin yüzde 0,5’in altında arttığı ve hizmet ticaretinin de yalnızca yüzde 1 yükseldiği raporda yer aldı.

Ticarete konu mal fiyatlarının 2024’ün son çeyreğinde istikrar kazanmasıyla ticaret enflasyonunun sıfıra yaklaştığı bildirildi. Salgın sonrası yüksek enflasyonun kalıcı etkilerinin sonlandığına dikkat çekildi.

Gelişmekte olan ekonomiler küresel ticaretteki artışa öncülük etti

2024 yılında gelişmekte olan ekonomilerin, ithalat ve ihracatta yıl genelinde yüzde 4 ve dördüncü çeyrekte yüzde 2 artış göstererek gelişmiş ekonomileri geride bırakacağı duyuruldu.

Bu artışın büyük ölçüde Doğu ve Güney Asya‘dan kaynaklandığı belirtildi. Çin ve Hindistan, küresel ticaret ortalamalarının üzerinde bir performans gösterirken, Rusya, Güney Afrika ve Brezilya’da ticaret yılın büyük kısmında durgun kalmış, dördüncü çeyrekte ise kısmi iyileşme görülmüştü.

Buna karşın, gelişmiş ekonomilerin bu süreçte ticaretinin durgunlaştığı ve ithalat ile ihracatın yıl genelinde yatay seyrettiği, son çeyrekte ise yüzde 2 azaldığı belirtildi.

Son olarak, geçen yıl küresel ticaret dengesizliklerinin 2022’deki seviyelere gerilediği, ABD’nin Çin ile olan ticaret açığının dördüncü çeyrekte 14 milyar dolar artarak 355 milyar dolara ulaştığı ve Avrupa Birliği (AB) ile olan açığın 12 milyar dolar artarak 241 milyar dolara yükseldiği bildirildi.

Çin İhracatı ve Avrupa Birliği’nin Ticaret Fazlası

UNCTAD’ın raporuna göre, Çin’in ihracatı ülkenin ticaret fazlasını 2022’den bu yana zirveye taşıdı. Rapor, Avrupa Birliği’nin ise yüksek enerji fiyatları yardımıyla önceki ticaret açıklarını tersine çevirerek bu yıl ticaret fazlası verdiğini kaydediyor.

2025’te Beklenen Zorluklar

Raporda, 2025’in başlarında ticaretin istikrarlı seyrini sürdürmesine rağmen, artan jeoekonomik gerilimler, korumacı politikalar ve ticari anlaşmazlıkların olası aksaklıklar doğurabileceği vurgulandı. Düşen navlun endeksleri ile birlikte imalat ürünleri, girdiler ve emtia talebindeki zayıflığın işletmelerin belirsizliklerle baş etme çabalarını yansıttığı ifade edildi.

UNCTAD raporunda 2025 yılındaki zorlukların, uzun vadeli büyümeyi tehlikeye atmadan politika değişiklikleri yönetimi ve ülkelerin izole ticaret blokları oluşturarak gerçekleştirebileceği küresel parçalanmanın önlenmesi olacağı değerlendirmesi yapıldı.